فيلگراستيم ( Filgrastim ) که در بين بيماران تحت شيمي درماني ( بعلت روش تزريق زيرجلدي آن ) به نام آمپول زيرجلدي شناخته مي شود، دارويي است که براي بالا بردن سطح نوتروفيلهاي خون کاربرد دارد.

نوتروفيل چيست؟
يکي از انواع گلبولهاي سفيد که وظيفه دفاع بدن در برابر عوامل عفوني يا مهاجم ديگر را به عهده دارد.

کاهش نوتروفيل به چه علت رخ مي دهد؟
علل مختلفي مي تواند منجر به کاهش نوتروفيلهاي در گردش خون شود که مواردي مانند بيماريهاي نقص ايمني مادرزادي، ايدز، و کاهش نوتروفيل ناشي از شيمي درماني را نام برد.

کم شدن تعداد نوتروفيلها چه علايمي دارد؟
نوتروفيلها وظيفه دفاع از بدن را به عهده دارند. کمبود آنها منجر به ضعف ايمني و به دنبال آن ابتلا به عفونتهاي فرصت طلب مي شود. عفونت ناشي از کمبود نوتروفيلها مي تواند خفيف يا شديد باشد و علايم از يک تب خفيف تا علايم عفونت شديد منجر به بستري متفاوت است.

کم شدن تعداد نوتروفيلها را چطور تشخيص مي دهيم؟
آزمايش خوني شمارش سلولهاي خون (  CBC )

آيا مي توان از  کم شدن نوتروفيلها بعد از شيمي درماني پيشگيري کرد؟
با توجه به فشار زيادي که شيمي درماني بر مغز استخوان وارد مي کند، معمولا جبران کم شدن نوتروفيلها با روشهاي معمول و تقويت مغزاستخوان کاربرد محدودي در اين امر دارد.

فيلگراستيم چگونه نوتروفيلها را افزايش مي دهد؟
فيلگراستيم مشابه يکي از فاکتورهاي محرک توليد مغز استخوان عمل مي کند و توليد نوتروفيل را در مغز استخوان و بلوغ و رها سازي آن به جريان خون را سرعت مي بخشد. همچنين عملکرد ايمني نوتروفيلها با کمک فيلگراستيم بهبود مي يابد.

آيا بعد از همه رژيمهاي شيمي درماني تزريق فيلگراستيم لازم است؟
همه داروها و رژيمهاي شيمي درماني منجر به کاهش نوتروفيل خون نمي شوند. چنانچه روشي از شيمي درماني با کاهش قابل پيش بيني ميزان نوتروفيل همراه باشد، لازم است قبل و بعد از انجام شيمي درماني، آزمايش CBC مکررا براي تشخيص زودرس بروز کاهش نوتروفيل بررسي شود. با توجه به شدت کاهش نوتروفيل در مورد روش ادامه شيمي درماني تصميم گيري مي شود. چنانچه مواد اوليه لازم و فرصت کافي در دسترس مغز استخوان قرار داشته باشد، توليد نوتروفيل مغز استخوان براي جبران کافي است. در صورت ضرورت، پزشک تزريق فيلگراستيم براي پيشگيري از بروز کاهش نوتروفيل در جلسه شيمي درماني بعدي را توصيه خواهد کرد.

فيلگراستيم به چه صورت تزريق مي شود؟
در حال حاضر انواع معمولي و آهسته رهش اين دارو در بازار موجود است که همگي به صورت زيرجلدي ( SC ) تزريق مي شوند.

عوارض شايع فيلگراستيم چيست؟
از آنجايي که در بيماران تحت شيمي درماني عموما  تزريق فيلگراستيم بعد از انجام جلسه شيمي درماني صورت مي گيرد، بسياري از عوارض شيمي درماني که بعد از تزريق فيلگراستيم تظاهر مي کنند (( به گردن فيلگراستيم مي افتند )).
با اينحال عوارضي مانند درد منتشر و کوفتگي بدن و موضع تزريق، تب خفبف، واکنشهاي آلرژيک در بسياري از بيماران تظاهر مي کنند که بعلت خفيف بودن آن نياز به درمان اختصاصي ندارند.

نکته مهم در تزريق فيلگراستيم اين است که تزريق آن بايد با شيمي درماني يا پرتودرماني حداقل 24 ساعت فاصله داشته باشد. لذا چنانچه تزريق فيلگراستيم بعد از شيمي درماني براي شما تجويز شده است بايد 24 ساعت بعد از آخرين قطره داروي شيمي درماني آن را تزريق کنيد.

لينک مطالب مرتبط:
شيمي درماني سرطان سينه
راديوتراپي چيست؟
عوارض شيمي درماني
متخصص و مرکز شيمي درماني در مشهد
شيمي‌درماني و راديوتراپي، تفکيک يا ادغام؟