يکي از نگرانيهاي اصلي بيماران و همراهان بيمار در هنگام برنامه ريزي براي شيمي درماني و پرتودرماني ريزش مو است. ريزش مو ناشي از آسيب فوليکول ( پياز ) مو با داروها يا اشعه است. واکنشهاي پوستي درمان هرچند زياد آزارنده نيستند اما شيوع بالايي دارند. نکات زير در مورد ريزش مو و واکنشهاي پوستي قابل توجه هستند:
- ريزش مو در همه انواع داروهاي شيمي درماني رخ نميدهد. ميزان ريزش مو در شيمي درماني تابع نوع دارو، دوز دارو، روش و مدت تجويز شده است و در افراد مختلف نيز متفاوت است.
- ريزش مو ناشي از پرتودرماني فقط در ناحيه تحت درمان رخ ميدهد. اما ريزش مو ناشي از شيمي درماني تمام موهاي بدن را تحت تاثير قرار ميدهد.
- ريزش مو ناشي از شيمي درماني تقريبا در تمام موارد با پايان درمان برطرف ميشود. در رويش مجدد موها بعضا فرم و شکل متفاوتي با نوع اوليه دارند. رويش موهاي ناحيه راديوتراپي ديرتر و گاهي در محلهايي که دوز بالايي اشعه دريافت کردهاند هرگز کاملا برگشت نميکند.
- ريزش مو ناشي از شيمي درماني ميتواند ناگهاني يا تدريجي، تمام بدن يا بخشي از موها، ريزش کامل يا فقط به صورت نازک و شکننده شدن موها باشد.
- درمانهاي معمول ريزش مو ( ماينوکسيديل، فيناسترايد، شامپوها و تونيکهاي تقويتي ) هيچکدام نقش مثبتي در پيشگيري از ريزش مو ناشي از شيمي درماني و پرتودرماني ندارند.
- توصيه ميشود اگر موهاي بلندي داريد قبل از شروع درمان آنها را کوتاه کنيد. اين کار کمک ميکند موها پرپشتتر به نظر برسد. بعلاوه ريزش موهاي کوتاه کمتر ديده ميشود و شما را آزار ميدهد.
- رنگ کردن و اتو زدن به موها را به بعد از رويش مجدد موها بعد از شيمي درماني موکول کنيد.
- سر را با کلاهگيس، روسري يا کلاه بپوشانيد تا ريزش موقتي موهايتان کمتر جلب توجه کند.
- شامپوهاي ملايم و خنثي استفاده کنيد. شامپو بچه براي شستشوي روزانه پيشنهاد خوبي است.
- شانه يا برس مو نرم و دندانه درشت استفاده کنيد.
- استحمام روزانه به پاک بودن پوست و کاهش احتمال ماندگاري عفونتها و ضايعات پوستي روي سطح پوست کمک ميکند.
- جوشها و ضايعات پوستي را دستکاري نکنيد.
- از مرطوب کننده هاي پوستي براي مرطوب کردن کل بدن استفاده کنيد.
- از قرار گرفتن طولاني در معرض آفتاب در دوره شيمي درماني و پرتودرماني اجتناب کنيد.
- واکنش پوستي به اشعه که در ناحيه درمان پرتودرماني ايجاد ميشود، نياز به مراقبت هاي ويژه مشابه سوختگيهاي سطحي دارد. به توصيه هاي پزشک معالج در ويزيتهاي حين پرتودرماني عمل کنيد و از خود درماني بپرهيزيد.
- استفاده از پمادها و کرمهاي موضعي در محل واکنش پوستي پرتودرماني در دوره درمان، مگر با نظر پزشک معالج، ممنوع است.