در اکثر نقاط دنيا بر روي انجام غربالگري سرطان پستان اتفاق نظر وجود دارد، هرچند اصول آن در مکاتب مختلف تا حدي متفاوت است. در ايران نيز غربالگري سرطان پستان مورد تاييد وزارت بهداشت و درمان قرار دارد و اميد است تحت پوششهاي حمايتي نيز قرار گيرد.
در حال حاضر با افزايش اطلاعات بانوان و افزايش سطح بهداشت عمومي جوامع، بسياري از بخشهاي غربالگري سرطان پستان به خود افراد واگذار شده و سعي بر اين است با دادن آموزشهاي لازم، خط اول و مهمترين بخش غربالگري به خود افراد سپرده شود.

اصطلاح Breast Self Exam يا BSE که قبلا براي معاينات منظم پستانها توسط خود فرد استفاده مي‌شد، امروزه براي توجه دادن به ساير بخشهاي خودمراقبتي، به Breast Awareness يا BA تغيير يافته است. BA در واقع توصيه اي است کلي به همه بانوان در هر سني که نسبت به ظاهر و تغييرات پستانهاي خود حساس بوده و بروز تغييراتي که به‌عنوان زنگ خطر تلقي مي‌شوند را آموزش ديده و گزارش کنند. اين اقدامات شامل معاينات دوره‌اي فردي پستانها به روشي که آموزش داده مي‌شود نيز مي‌شود.

روش غرباگري سرطان پستان:
( نکته: غرباگري فقط بررسي افراد بدون علامت و با معاينه طبيعي را شامل مي‌شود. هر علامت يا هر يافته‌اي در معاينه نياز به مراجعه به پزشک و اقدامات متناسب با آن دارد. )
غربالگري سرطان پستان بسته به ريسک فردي، به يکي از 2 روش زير صورت مي‌پذيرد:

1- افراد با ريسک بالاتر: اگر يکي از شرايط زير را داريد در اين گروه جاي مي‌گيريد:

روش غربالگري براي افراد با ريسک بالاتر بسته به اينکه کدام يک از خصوصيات فوق راداشته باشند، تفاوتهايي با افراد با ريسک معمولي دارد که از حوصله بحث خارج است. بهتر است چنانچه در اين گروه قرار مي‌گيريد در مورد نحوه غربالگري با پزشک مشورت کنيد.

2- افراد با ريسک معمولي: چانچه هيچيک از خصوصيات فوق را نداريد در اين گروه هستيد.
به افراد با ريسک معمولي پيشنهاد مي‌شود از سن 20 سالگي تا 39 سالگي علاوه بر BA ( که روش آن در زير توضيح داده شده است ) هر 1 الي 3 سال توسط پزشک نيز معاينه شوند. ماومگرافي براي غربالگري افراد زير 40 سال توصيه نمي‌شود؛ اما در بعضي از مکاتب پزشکي انجام يک ماموگرافي در سن 35 سالگي به‌عنوان سابقه و براي مقايسه‌هاي بعدي پيشنهاد شده است.از 40 سالگي به بعد روش غربالگري براي افراد با ريسک معمولي به اين صورت است که ماموگرافي سالانه و معاينات توسط پزشک هر يک سال توصيه شده است.
 
معاينات پستان توسط خود فرد ( Breast Self Exam )
 
به تمام بانوان بالاي 20 سال توصيه مي‌شود علاوه بر توجه هميشگي به تغييرات ظاهر پستانها، معاينات زير را به صورت ماهانه انجام دهند. بهترين زمان براي انجام معاينات هفته آخر سيکل قاعدگي ( هفته آخر قبل از پريود ) است که حساسيت پستان کمتر بوده و معاينه به علت نرم بودن بافت پستان اطلاعات بيشتري را در اختيار قرار مي‌دهد.

معاينه غربالگري پستان توسط خود فرد شامل سه مرحله است که توصيه مي‌شود به ترتيب انجام شوند. بهتر است قسمت بالاتنه بدون لباس بوده و محلي براي BSE در نظر گرفته شود که امکان نشستن در مقابل آينه و نيز دراز کشيدن وجود داشته باشد.
مرحله اول نگاه کردن با دقت به هردو پستان در آينه در 2 وضعيت نشسته با دستها به کمر و نشسته با دستها بالاي سر است. هرگونه غيرقرينگي بين دو پستان، فرورفتگي، بزرگي موضعي، قرمزي يا کبودي، تغييرات پوستي، چين‌خوردگي...جديد بايد توجه شما را جلب کند
مرحله دوم معاينه نوک پستان ( نيپل ) و بافت قهوه‌اي رنگ اطراف ( آريول ) است. سفتي، وجود توده، فرورفتگي جديد مهم است. با فشردن نيپل به خروج مايع از آن توجه کرده و به هرگونه يافته جديد دقت نماييد.
مرحله سوم معاينه بافت پستان به‌صورت چرخشي يا به‌صورت 4 ربع جداگانه يا هر روشي که فرد از معاينه کل پستان اطمينان يابد، مي‌باشد. معاينه بايستي در وضعيت خوابيده و با بالابردن دست سمت معاينه انجام شود. براي معاينه از نرمي نوک انگشتان استفاده مي‌شود.
 در هر معاينه بايد زيربغل همان سمت را نيز از نظر تغييرات جديد خصوصا بروز توده در نظر داشت.

لينک مطالب مرتبط:

غربالگري سرطان روده بزرگ ( کولورکتال )
غربالگري سرطان دهانه رحم ( سرويکس )
غربالگري سرطان پروستات
غربالگري سرطان ريه
غربالگري سرطان تخمدان؟
متخصص و مرکز درمان سرطان پستان در مشهد